کار با سوزن و گل دوزی یک هنر قدیمی و بسیار زیباست. هنر شماره دوزی هم نزدیک به کوبلن دوزی و گلدوزی است ولی تفاوت هایی در شیوه ی دوخت و پیاده سازی نقشه ی آن با کوبلن دوزی و گلدوزی وجود دارد. در ادامه با هنر شماره دوزی به شکل کامل آشنا خواهیم شد.

هنر زیبای شماره دوزی نوعی گلدوزی و سوزن دوزی بر روی پارچه ای مخصوص و سوراخ دار است. اگر شما با دوخت کوبلن آشنا باشید و آن را بلد باشید دوخت شماره دوزی و روش های دوختن آن برای شما بسیار ساده تر خواهد بود. چرا که شماره دوزی دقیقا مثل کوبلن دوزی است.

شماره دوزی چیست؟

شماره دوزی در واقع یک نوع گلدوزی است که در آن خانه های دوخت با ضربدر پر می شوند و باید درون مربع هایی کوچک بدوزیم. مدل دوخت آن مانند کوبلن دوزی است اما با این تفاوت که در کوبلن فقط یک دوخت کج داریم ولی در شماره دوزی هر دو قطر مربع با دو دوخت کج متضاد و روبروی هم، بصورت ضربدری پر می‌شوند.

وسایل مورد نیاز برای آموزش گام به گام شماره دوزی:

• نخ شماره دوزی یا نخ دمسه

• طرح

• پارچه شماره دوزی سفید آیدا ۱۴ کانت

• سوزن

• قیچی

• کارگاه گلدوزی

• الگوی کار

شماره دوزی چگونه است؟

اگر پارچه از کتان درشت بافت باشد، در این مورد معمولا از طریق شمردن دانه های آن دوخت انجام می شود. یعنی برای هریک از چهارخانه های نقشه یک ضربدر روی پارچه دوخته می شود و بدین صورت تمام نقشه به روی پارچه منتقل می گردد.(گلدوزی با دست)اگر پارچه چهارخانه باشد، به ازای هر یک از خانه های نقشه، داخل خانه های پارچه یک ضربدر دوخته می شود.

معمولا هر طرح شماره دوزی رو به صورت یک نقشه شطرنجی در میاورند تا برای بیننده واضح تر باشد و این به این معناست که هر مربع رنگی یک دوخت کامل است با یک رنگ می باشد.(آموزش گلدوزی ساده با دست).

آموزش شماره دوزی

اگر خواستید طرح خاصی را بدوزید می توانید طرح و نقشه مورد نظر را با اندازه بزرگتر پرینت رنگی بگیرید به اندازه ای که تعداد خانه ها را بتوانید به راحتی بشمارید ( می توانید برای راحتی کار و شمارش از کاغذ شطرنجی استفاده کنید.)

نقشه خوانی در شماره دوزی:

نقشه خوانی

بر روی هر نقشه رنگ ها را با حروف انگلیسی یا علامت های دیگر جداسازی کرده اند. در پایین هر نقشه جدولی هست که علامت هر رنگ روی نقشه را کنار شماره نخ که باید استفاده شود قرار داده است.

روش دوخت

روش دوخت مانند کوبلن دوزی می باشد. با این تفاوت که دوخت یک دور برگشت دارد و حالت ضرب پیدا می کند. و تفاوت دیگر نقشه خوانی در این کار است از یک سمت کار شروع می کنیم.

در این کار شمارش و دقت در دوخت بسیار مهم است چون با یک دانه جابجایی تمام نقشه جابه جا می شود.

کار کردن از روی نقشه

قبل از شروع دوخت دستورات راهنمای هر طرح را به‌دقت مطالعه نمائید. آنها به شما خواهند گفت چگونه محل گلدوزی را روی پارچه علامت بگذارید و از چه نقطه‌ای روی نقشه باید دوخت را شروع کنید.

شما باید نقطه شروع را روی نقشه با مداد یا ماژیک پاک شونده الگو علامت بگذارید تا بتوانید بعداً آن را پاک کنید. از نقطه صحیح دوخت را شروع کنید و به‌ طرف خارج ادامه دهید. به‌ خاطر بسپارید که هر مربع رنگی روی نقشه معرف یک دوخت ضربدری است که روی پارچه گلدوزی شده است. دستور راهنما همچنین تعداد خانه‌‌های بافت پارچه را که شما باید با هر دوخت آن را پر کنید در اختیار شما قرار می‌دهد تا طرح شما در اندازه صحیح دوخته شود.

ابتدا طرح مورد نظر را انتخاب کرده و تعداد خانه های آن را شمارش می کنیم. هر مربع بزرگ تشکیل شده از ۱۰مربع کوچک در طول و ۱۰مربع کوچک در عرض است.

پارچه رامطابق اندازه نقشه انتخاب می کنیم. مثلا اگر تعداد خانه های نقشه ۳۰خانه بود (اولین خانه رنگ دار از چپ تا اخرین خانه رنگ دار در راست)، ما ۵۰خانه روی پارچه در نظر می گیریم. از هر طرف ۱۰خانه برای حاشیه می گذاریم همین کار را برای بالا و پایین کار انجام می دهیم.

در نهایت کادری را که نشان دهنده ی تعداد خانه ها در نقشه هست دور تا دور کار می دوزیم.

تمام مراحل دوخت به همین صورت ادامه پیدا می کند.

شروع و خاتمه کار شماره دوزی

کار شماره دوزی را با نخی که انتهای آن را گره زده‌اید شروع نکنید. زیرا سبب می‌شود تا پس از اتمام کار در طرح شما برآمدگی‌هایی که قابل رؤیت نیست به‌وجود آید.

یا ممکن است سبب شل شدن دوخت و باز شدن بافت آن شود. به‌‌جای گره زدن، نخ را با دوخت دو الی سه کوک در فضائی که به‌وسیله گلدوزی پوشیده می‌شود محکم کنید.

اگر مقداری از نخ شما پس از پایان کار هنوز باقی مانده بود، سوزن را از زیر چند کوک حدود ۱ سانتی‌متر عبور داده و نخ را محکم کنید.

سپس انتهای آزاد و رها شده نخ را ببرید. شما همچنین می‌توانید این روش را برای محکم کردن نخ جدید در گروهی از دوخت‌های موجود به‌کار ببرید.