سیستم ایمنی بدن مسئولیت حفاظت از سلامتی و ایمنی بدن در مقابل ویروس ها، میکروب ها و عفونت ها را بر عده دارد. این سیستم ایمنی عوامل و سلول های بیماری را شناسایی می کند و با آنها مقابله میکند. این مقابله از طریق تولید آنتی بادی است. در بیماری لوپوس شرایط کاملا عوض می شود، در این بیماری، سیستم ایمنی بدن، سلول های خود بدن را به عنوان عامل بیماری شناسایی می کند و با آنها درگیر می شود و شروع به از بین بردن آنها می کند.

در این بیماری اندام های مختلف بدن مانند ملتحمه ، پوست ، مفاصل ، مغز ، ریه ، قلب و حتی رگ های بدن هم درگیر می شوند. این بیماری غیر مسری است و علائم ان در هر فردی متفاوت است و تشخیص بیماری لوپوس هم به سادگی امکانپذیر نیست. اما اینکه این بیماری دقیقاً چیست و چه عواملی آن را به وجود می آورند، موضوعی است که امروز به آن خواهیم پرداخت.

انواع بیماری لوپوس

این بیماری انواع مختلفی دارد که هر نوع از بیماری لوپوس می تواند علائم و نشانه های متفاوتی به همراه داشته باشد.

۱ ) لوپوس اریتماتوز (SLE)

لوپوس اریتماتوز (SLE) یکی از شایع ترین انواع بیماری لوپوس است که بر روی پوست ، رگ ها ، مفاصل ، مغز ، ریه و قلب اثر می گذارد .این بیماری علائم مختلفی می تواند ایجاد کند که نسبت به شدت و محل درگیری ، می تواند متفاوت باشد. یکی از رایج ترین علائم لوپوس اریتماتوز (SLE) بثورات پوستی به شکل بال پروانه است که بر روی صورت بیمار و بر روی هر دو گونه ایجاد می شود.

۲ ) لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (DLE)

این نوع از بیماری لوپوس معمولا فقط بر روی قسمت هایی از پوست که در معرض نور خورشید قرار دارد ایجاد می شود.مناطقی که تحت تاثیر لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (DLE) قرار می گیرند معمولا دچار بثورات قرمز رنگ می شوند که حتی در صورت کاهش شدت بیماری نیز از بین نمی روند.

۳ ) لوپوس پوستی حاد

این نوع از لوپوس بسیار شبیه به نوع لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (DLE) است و معمولا محل هایی از پوست را در گیر می کند که در معرض نور خورشید قرار دارند. با این تفاوت که بعد از کاهش علائم لوپوس پوستی حاد ، لکه و یا زخمی بر روی پوست باقی نمی ماند.

۴ ) لوپوس ناشی مصرف برخی از داروها

این نوع از لوپوس به دلیل عوارض جانبی مصرف برخی از داروهای تجویزی مانند هیدرالازین و پروکاریامین به وجود می آید .معمولا بعد از قطع مصرف این داروها ، علائم لوپوس نیز از بین میرود.

۵ ) لوپوس نوزاد

این نوع از لوپوس بسیار نادر است که معمولا در نوزادانی که مادر آنها از لوپوس و یا سایر بیماری های مربوط به سیستم ایمنی رنج می برند ، دیده می شود.این نوع از لوپوس می تواند باعث بروز بثورات پوستی ، کم خونی و مشکلات کبدی در نوزاد شود.معمولا علائم این بیماری چند ماه بعد از تولد نوزاد از بین می رود و باعث بروز آسیب های شدید دائمی نمی شود. در برخی از موارد ممکن است کودک مبتلا به لوپوس ، دچار نقص قلبی جدی و دائمی شود.

علائم و نشانه های بیماری لوپوس

این بیماری معمولا علائم خاص و مشخصی ندارد و همچنین ممکن است علائم لوپوس از فردی به فرد دیگر کاملا متفات باشد.با این حال برخی از رایج ترین علائم لوپوس عبارتند از :

• درد مفاصل که با سفتی و گاهی تورم مفاصل همراه است
• خستگی روزانه و کمبود انرژی همراه با درد و کوفتگی عضلات
• تب بدون هیچ علتی
• بثورات و یا لکه های قرمز روی پوست که در صورت معمولا به صورت لکه ای شبیه به بال پروانه است که بر روی هر دوگونه ایجاد می شود.
• پوست بیمار شدیدا به نور خورشید حساس است و قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید می تواند علائم بیماری را بدتر کند.
• انگشتان و بخصوص نوک انگشت های بیمار مبتلا به لوپوس در شرایط استرس و یا در محیط سرد به رنگ آبی دیده می شود.(شبیه به حالت سندرم رینود)
• احساس تنگی نفس و درد قفسه سینه مخصوصا در هنگام تنفس عمیق و انجام فعالیت های بدنی
• سردرد و سرگیجه
• تورم غدد لنفاوی
• خشک شدن چشم ها
• ایجاد زخم هایی در داخل دهان

توجه داشته باشید که در دوره های خاصی، علائم لوپوس شدت پیدا میکند و بعد از آن به مرور شدت علائم کاهش پیدا خواهد کرد.همچنین علاوه بر علائمی که قابل مشاهده هستند ، ممکن است لوپوس باعث بروز التهاب در مفاصل ، عضلات و رگ های خونی اطراف اعضاء داخلی بدن مانند کلیه ، ریه و قلب شود.این التهابات می تواند مغز انسان را نیز تحت تاثیر قرار داده و منجر به مشکلات سلامتی مانند افسردگی و حتی سکته مغزی شود.

علل ایجاد لوپوس

در حالی که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی دقیقا نمی‌دانند چه عواملی باعث ابتلا به لوپوس می‌شود، آن‌ها فکر می‌کنند این بیماری ممکن است ترکیبی از بسیاری از عوامل زمینه‌ای باشد. شامل:

محیط: ارائه دهندگان خدمات بهداشتی محرک‌های احتمالی مانند سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سموم مانند گرد و غبار سیلیس را به عنوان علل احتمالی لوپوس شناسایی کرده‌اند.

ژنتیک: بیش از ۵۰ ژن مرتبط با لوپوس شناسایی شده است. علاوه بر این، داشتن سابقه خانوادگی لوپوس ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای این بیماری قرار دهد.

هورمون‌ها: برخی از مطالعات نشان می‌دهد که سطح غیر طبیعی هورمون، از جمله افزایش سطح استروژن، می‌تواند به ایجاد لوپوس کمک کند.

عفونت‌ها: ارائه دهندگان خدمات بهداشتی هنوز در حال مطالعه ارتباط بین عفونت‌هایی مانند سایتومگالوویروس و اپشتین بار و علل ابتلا به لوپوس هستند.

داروها: استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص، مانند هیدرالازین (آپرسولین)، پروکائین آمید (پروکانیدید) و کینیدین، ​​با ایجاد نوعی از لوپوس معروف به لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو (DIL) همراه بوده است. همچنین، بیمارانی که داروهای بلاک کننده TNF را برای شرایطی مانند آرتریت روماتوئید (RA)، بیماری التهابی روده (IBD) و اسپوندیلیت آنکیلوزان مصرف می‌کنند، می‌توانند دچار DIL شوند. اگرچه نادر، تتراسایکلین‌ها، مانند مینوسیکلین، که می‌تواند برای درمان آکنه و روزانه استفاده شود، می‌توانند باعث ایجاد DIL نیز شوند.

همچنین ممکن است هیچ یک از دلایل احتمالی شناخته شده لوپوس که در اینجا ذکر شده است را تجربه نکرده باشید و هنوز هم بیماری خود ایمنی داشته باشید.

آیا بیماری لوپوس در زنان شایع تر است؟

بیماری لوپوس در زنان بسیار شایع است. بدین صورت که از هر ۱۰ مورد ۹ مورد در زنان اتفاق می‌افتد. اغلب، این بیماری در زنان در سنین ۱۵ تا ۴۴ سال یا در دوران باروری تشخیص داده می شود. با وجود اینکه علت لوپوس ناشناخته است، تصور می‌شود که هورمون استروژن ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.